ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜವಂಶಗಳು

11/02/2023, 7:00 ಅಪರಾಹ್ನ 152 Comments

ಭಾರತ ದೇಶದ ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ರಾಜ-ಮಹಾರಾಜರುಗಳು ಆಳಿ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಹೆಸರುಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಶತ್ರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯಿಂದ ಹೋರಾಡಿದ್ದು, ಸಾಹಿತ್ಯ-ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳು.

ರಾಜ ವಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಕದಂಬರು, ಶಾತವಾಹನರು, ಗಂಗರು, ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು, ಹೊಯ್ಸಳರು, ವಿಜಯನಗರ ಅರಸರು ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ರಾಜರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚಳಿಯದೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಳಿದ ಮಹಾರಾಜರು, ರಾಣಿಯರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿದರೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕೇಳಿಬರುವ ಹೆಸರುಗಳು ಅಬ್ಬಕ್ಕ ರಾಣಿ, ಹೈದರ್ ಆಲಿ, ಜಯಚಾಮರಾಜೇಂದ್ರ ಒಡೆಯರ್, ಕೆಂಪೇಗೌಡ, ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ, ಮದಕರಿ ನಾಯಕ, ಕೆಳದಿ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ, ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ, ಸಂಗೊಳ್ಳಿ ರಾಯಣ್ಣ, ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ ಮೊದಲಾದವರು

1.ಕದಂಬರು

ಕದಂಬರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಆರಂಭಿಕ ರಾಜವಂಶವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಯೂರಶರ್ಮ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ರಾಜವಂಶ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಬನವಾಸಿಯಿಂದ ಕೊಂಕಣವನ್ನು ಆಳಿತ್ತು. ಆಡಳಿತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ ಮೊದಲ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಕದಂಬರು ಅವರು ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು 200 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಆಳಿದರು.

2.ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾರಾಜವಂಶ

ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ರಾಜವಂಶವು ಪುರ್ಬಾ ಗಂಗಾಸ್, ರೂಧಿ ಗಂಗಾಸ್ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಚ್ಯ ಗಂಗಾಸ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಮನೆತನದ ಹಿಂದೂ ರಾಜವಂಶವಾಗಿದ್ದು , ಇದು ಕಳಿಂಗದಿಂದ 5 ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದವರೆಗೆ ಆಳಿತು.

ಅವರು ವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪುರಿಯ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿರುವ ಕೋನಾರ್ಕ್ ಸೂರ್ಯ ದೇವಾಲಯ , ಹಾಗೆಯೇ ಮುಖಲಿಂಗದ ಮಧುಕೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ, ಹಿಂದಿನ ಕಳಿಂಗದ ಸಿಂಹಾಚಲಂನ ನೃಸಿಂಹನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಇಂದಿನ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಅನಂತ ವಾಸುದೇವನ ನಿರ್ಮಾತೃಗಳಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಭುವನೇಶ್ವರದಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯ . ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲದೆ ಗಂಗರು ಹಲವಾರು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ರಾಜವಂಶದ ಆಡಳಿತಗಾರರು ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರ ನಿರಂತರ ದಾಳಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡರು.

3. ಪಶ್ಚಿಮ ಗಂಗಾ ರಾಜವಂಶ

ಪಶ್ಚಿಮ ಗಂಗಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಆಡಳಿತ ರಾಜವಂಶವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಸುಮಾರು 350 ರಿಂದ 1000 CE ವರೆಗೆ ಇತ್ತು. ನಂತರದ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಳಿಂಗವನ್ನು ಆಳಿದ ಪೂರ್ವ ಗಂಗರಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಅವರನ್ನು “ಪಶ್ಚಿಮ ಗಂಗರು” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ . ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪಲ್ಲವ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಬಹು ಸ್ಥಳೀಯ ಕುಲಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಗಂಗರು ತಮ್ಮ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಮುದ್ರ ಗುಪ್ತರ ದಕ್ಷಿಣದ ವಿಜಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಭೂ-ರಾಜಕೀಯ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ.. ಪಶ್ಚಿಮ ಗಂಗಾ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವು ಸುಮಾರು 350 ರಿಂದ 550 CE ವರೆಗೆ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು, ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೋಲಾರದಿಂದ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ನಂತರ, ಆಧುನಿಕ ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ತಲಕಾಡುಗೆ ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು.

4. ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಜವಂಶ

ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಪುಲಕೇಶಿ ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ರಾಜವಂಶ ವಟಪಿ ಅಂದರೆ ಇಂದಿನ ಬಾದಾಮಿಯಿಂದ ಆಳಿದ್ದು. ಇಡೀ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಒಂದೇ ನಿಯಮಕ್ಕೆ ತರಲು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೊಡುಗೆ ಈ ರಾಜವಂಶ ನೀಡಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಚಾಲುಕ್ಯರು ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರು ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್‌‌ನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆಳಿದರು. ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ಉದಯವೂ ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಣ ಮಾಡಿತು.

5. ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ರಾಜವಂಶ

ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ದಂತಿವರ್ಮಾ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ರಾಜವಂಶವು ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಆಳಿತು. ಎಲ್ಲೊರದಲ್ಲಿರುವ ವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೈಲಾಶ್ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ಯುಗವನ್ನು “ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಯುಗ” ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಜವಂಶವನ್ನು 973ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶವು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿತು.

6. ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶ

ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಸೋಮೇಶ್ವರ ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಈಗಿನ ಬೀದರ್ನಲ್ಲಿರುವ ಬಸವಕಲ್ಯಾಣ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ ಆಗಿತ್ತು. ಈ ರಾಜವಂಶವು ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡನ್ನು ಆಳಿತ್ತು. ಮಹದೇವ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಈ ರಾಜವಂಶವು ಇಟಗಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು,ಅದು ಈಗ ರಾಯಚೂರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಸೆವುನಾ ರಾಜವಂಶ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿತು.

7. ಸೆವುನಾ ರಾಜವಂಶ

ಸೆವುನಾ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ದ್ರಿದಾಪ್ರಹಾರ ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ರಾಜವಂಶದ ರಾಜಧಾನಿ ದೇವಗಿರಿ ಆಗಿತ್ತು, ಅದು ಈಗಿನ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ದೌಲತ್ಬಾದ್ ಆಗಿದೆ. ಈ ರಾಜವಂಶ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಆಳಿತ್ತು. ಈ ರಾಜವಂಶವು ದಿಲ್ಲಿ ಸುಲ್ತಾನ್ ಆಗಿದ್ದ ಅಲ್ಲಾ ಉದ್ದೀನ್ ಖಿಲ್ಜಿಯಿಂದ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು.

8. ಹೊಯ್ಸಳ ರಾಜವಂಶ

ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸಳ ಎಂಬ ಪೌರಾಣಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯೂ ಕಂಡುಹಿಡಿದನು. ತನ್ನ ಗುರುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹುಲಿಯನ್ನು ಕೊಂದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅವನ್ನು ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದನು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ಅವನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹೊಯ್ಸಳ ಎಂಬ ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು. ಹೊಯ್ಸಳದ ಆರಂಭದ ರಾಜಧಾನಿ ಬೇಲೂರು ಆಗಿತ್ತು, ನಂತರ ಅದನ್ನು ಹಳೇಬೀಡಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ರಾಜವಂಶವು ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆಳಿತು. ಬೇಲೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಚನ್ನಕೇಶವ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಹಳೇಬೀಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಹೊಯ್ಸಳೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಈ ರಾಜವಂಶ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು, ಸೋಮನಾಥಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಕೇಶವ ದೇವಾಲಯವು ಅವರು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ರಾಜವಂಶದ ಯುಗದಲ್ಲೇ ರುದ್ರಭಟ್ಟ, ರಾಘವಾಂಕ ಹರಿಹರ ಮತ್ತು ಜನರಂತಹ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕನ್ನಡ ಕವಿಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು.

9. ವಿಜಯನಗರ ರಾಜವಂಶ

ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು 1336ರಲ್ಲಿ ಹರಿಹರ ಮತ್ತು ಸಂಗಮ ರಾಜವಂಶದ ಬುಕ್ಕರಾಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಹಂಪೆ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಕರ್ನಾಟಕ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು, ಕೇರಳದ ಮೇಲೆ ಪೂರ್ತಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಸಾಧಿಸಿತ್ತು. ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಕನ್ನಡ, ಸಂಸ್ಕೃತ, ತಮಿಳು ಮತ್ತು ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ತಲುಪಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಈ ಯುಗದಲ್ಲೇ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿತು. ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪರಾಕ್ರಮದ ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಹಂಪೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಹಂಪೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಲಿನ ರಥವು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿ.ಶ.1565ರಲ್ಲಿ ತಲಿಕೋಟೆ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಡೆಕ್ಕನ್ ಸುಲ್ತಾನರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಶಕ್ತಿ ಕುಸಿಯಿತು.

10.ಬಹಮನಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ

ಬಹಮನಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಸ್ವತಂತ್ರ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ತುರ್ಕಿಕ್ ಎಂಬುವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದನು. ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ಬಹಮನಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ಸೋಲಿಸಿದರು. 1518ರ ನಂತರ ಬಹಮನಿ ಸುಲ್ತಾನರನ್ನು ಐದು ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಅಹಮದ್ ನಗರದ ನಿಜಾಂ ಶಾಹಿ, ಗೋಲ್ಕೊಂಡಾದ ಕುತುಬ್ ಶಾಹಿ (ಹೈದರಾಬಾದ್), ಬೀದರ್ನ ಬರಿದ್ ಶಾಹಿ, ಬೆರಾರ್ನ ಇಮಾದ್ ಶಾಹಿ, ಬಿಜಾಪುರದ ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿ. ಒಟ್ಟಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಡೆಕ್ಕನ್ ಸುಲ್ತಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

11. ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನೇಟ್

ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿ, ಶಿಯಾ ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಜವಂಶವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಯೂಸೂಫ್ ಆದಿಲ್ ಶಾ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇವರ ಆಡಳಿತವು ಬಿಜಾಪುರ ಮತ್ತು ಪಕ್ಕದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿತ್ತು. ಆ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಬಿಜಾಪುರ ಉತ್ತಮ ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಡಿತ್ತು. ಬಿಜಾಪುರದ ಗೋಲ್ಗುಂಬಜ್ ಇವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲೇ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಔರಂಗಜೇಬ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಕ್ರಿ.ಶ.1686ರಲ್ಲಿ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿದನು.

12.ಕೆಳದಿಯ ನಾಯಕರು

ಕೆಳದಿಯ ನಾಯಕರು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರಾಗಿ ಆಳಿದರು. 1565ರಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವನತಿಯ ನಂತರ ಅವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು ಕರಾವಳಿ, ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕ, ಉತ್ತರ ಕೇರಳ, ಮಲಬಾರ್ ಮತ್ತು ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಇರುವ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದರು. 1763ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಹೈದರ್ ಆಲಿ ಸೋಲಿಸಿ ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೀನ ಮಾಡಿದನು.

13.ಮೈಸೂರಿನ ಒಡೆಯರ್

ಮೈಸೂರಿನ ಒಡೆಯರ್ ಕೂಡ ಕೆಳದಿಯ ನಾಯಕರಂತೆ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರಾಗಿ ಆಳಿದರು. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪತನದ ನಂತರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದರು. ಮೈಸೂರಿನ ಒಡೆಯರ್ ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಮೈಸೂರಿನಿಂದ ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು. 1761ರಲ್ಲಿ ಮೊಘಲರಿಗೆ 3 ಲಕ್ಷ ಹಣ ನೀಡಿ ಒಡೆಯರ್ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. 1761ರಲ್ಲಿ ಹೈದರ್ ಆಲಿ ಒಡೆಯರ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದರು.

14. ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದ ಸುಲ್ತಾನೇಟ್

ಹೈದರ್ ಆಲಿ ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳಿದರು. ಅವರ ನಂತರ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ ಸುಲ್ತಾನರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ಕೇರಳ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ದಾಳಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದ್ದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷ್, ಮರಾಠ ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಿಜಾಮರ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಸೋಲನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಅವರ ಧೈರ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಮೈಸೂರಿನ ಟೈಗರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಧನ್ಯವಾದಗಳು.