ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ಅಷ್ಟ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿಗಳು

ವಿವಾಹ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಗಾಗಿ ಒಂದು ಶಬ್ದ. ಈ ಶಬ್ದವನ್ನು ವೈದಿಕ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮದುವೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೈದಿಕ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯನ್ನು ಸಂಸ್ಕಾರಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದೆಂದು ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಒಬ್ಬ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಗಂಡನ ಜೀವಮಾನದ ಬದ್ಧತೆ.

ದಾಂಪತ್ಯ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮದುವೆಯು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂಗಾತಿಗಳ ನಡುವಿನ ಒಕ್ಕೂಟ ಅಥವಾ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಒಪ್ಪಂದ. ಇದು ಅವರಿಬ್ಬರ ನಡುವಿನ, ಅವರ ಹಾಗೂ ಅವರ ಮಕ್ಕಳಿನ ನಡುವಿನ, ಮತ್ತು ಅವರ ಹಾಗೂ ಅವರ ಸಂಬಂಧಿಕರ ನಡುವಿನ ಹಕ್ಕುಗಳು ಹಾಗೂ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ಭಿನ್ನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮದುವೆಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಅದು ಅಂತರವ್ಯಕ್ತೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಲೈಂಗಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವ ಮುನ್ನ ಮದುವೆಯನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಕಡ್ಡಾಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶಾಲವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದಾಗ, ಮದುವೆಯನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಓರ್ವ ವೇದಕಾಲದ ಋಷಿ ಹೇಳುವಂತೆ ಸಂತಸ ಮತ್ತು ಸಂತೃಪ್ತಿಯ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನವೆಂದರೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಒಂದುಗೂಡುವಿಕೆ, ಅನ್ಯೋನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪತಿ,ಪತ್ನಿಯರ ನಡುವಿನ ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಬಂಧವೆಂಬುದಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ ಮದುವೆಯೆಂದರೆ ಸ್ವಯಂ-ತೃಪ್ತಿಪಡುವಿಕೆಯಲ್ಲ;ಇದು ಜೀವನದುದ್ದಕೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುವಂತಹದ್ದಾಗಿದೆ. ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನವೆಂದರೆ ಇಬ್ಬರು ಒಂದಾಗುವ ಅವಕಾಶದೊಂದಿಗೆ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಆತ್ಮ ಸಂಗಾತಿಗಳಾಗಿರುವುದು.

ಮದುವೆಯು ರಾಜ್ಯ, ಸಂಸ್ಥೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಗುಂಪು, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯ ಅಥವಾ ಸಮಾನಸ್ಕಂಧರಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರದ ಸಿವಿಲ್ ಮದುವೆಯು ಮದುವೆಗೆ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾದ ಹಕ್ಕುಗಳು ಹಾಗೂ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾದ, ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಮದುವೆಯ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಒಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯು ನಡೆಸಿಕೊಡುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಒಳವಸ್ತುವಿಲ್ಲದ ಮದುವೆಯಾಗಿದೆ. ಮದುವೆಗಳನ್ನು ಜಾತ್ಯತೀತ ನಾಗರಿಕ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭದ ಮೂಲಕ ನಡೆಸಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮದುವೆಯ ಕ್ರಿಯೆಯು ಒಳಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಯಾವುದೇ ಸಂತತಿಯ ನಡುವೆ ಪ್ರಮಾಣಕ ಅಥವಾ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಿಂದೂ ಮದುವೆಯು ಇಬ್ಬರು ಸೂಕ್ತ, ಸಮರಸದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ತರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ವಿವಾಹವೆನಿಸಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಮದುವೆಯ ಸಮಾರಂಭಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಕನಿಷ್ಠಪಕ್ಷ ಭಾಗಶಃ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ನೆರವೇರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಬಹುತೇಕ ಹಿಂದೂ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಭಾಷೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರ ಭಾಷೆಯನ್ನೂ ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು,ಬಹಳಷ್ಟು ಹಿಂದೂಗಳು ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಅಷ್ಟಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರಲ್ಲಿ ಹಲವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿವೆ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಅವು ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿವೆ, ಅದಲ್ಲದೇ ಹಲವಾರು ಆಧುನಿಕ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭಗಳಿಗಿಂತ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮದುವೆಯ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶ, ಕುಟುಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಜಾತಿಗಳು ಇಂತಹವುಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.

ರಜಪೂತ್ ಮದುವೆಗಳು ಮತ್ತು ಐಯ್ಯರ್ ಮದುವೆಗಳು ಹೀಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಹಿಂದೂಗಳು ಈ ಮದುವೆಗಳ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಹತ್ವ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಮದುವೆಯ ಸಮಾರಂಭಗಳು ರಂಗುರಂಗಿನಿಂದಲ್ಲದೇ ಅದ್ದೂರಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತವೆ. ಅದಲ್ಲದೇ ಈ ಸಮಾರಂಭಗಳು ಹಲವು ದಿನಗಳ ವರೆಗೂ ನಡೆಯುತ್ತವೆ.

ಅಷ್ಟವಿವಾಹ ಪದ್ದತಿಗಳು :

೧.ಬ್ರಹ್ಮವಿವಾಹ – ತಂದೆ ವಿದ್ಯಾವಂತ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಕಂಡು ಅಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಮದುವೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಮದುವೆ ವರ ಮತ್ತು ವಧು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಗಳು ಸ್ವಇಚ್ಛೆಯಿಂದ ಪ್ರಸ್ತಾವಗಳನ್ನು ಘಟಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡು ಕುಟುಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಗಳು ಸೇರಿ ವೈದಿಕವಾಗಿ ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಮದುವೆ ಈಗ ಆಧುನಿಕ ಭಾರತ ದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿದೆ.

೨.ದೈವವಿವಾಹ –ಈ ರೀತಿಯ ಮದುವೆ ತಂದೆ ಪಾದ್ರಿಗೆ ಆಭರಣಗಳ ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನ ಮಗಳು ಧಾರೆ ಎರೆದು ಕೊಡುತ್ತೇನೆ. ಈ ರೂಪದ ಮದುವೆ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ. ಯಜ್ಞ ತ್ಯಾಗದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದವು.

೩.ರಾಕ್ಷಸ ವಿವಾಹ – ಗಂಡು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಹೆಣ್ಣಿನ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆಯದೇ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಆಗುವ ವಿವಾಹ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬಲತ್ಕಾರವನ್ನು ಮಾಡಿಯಾದರೂ ಮದುವೆ ಆಗುವಂತಹುದು.

೪.ಆರ್ಷವಿವಾಹ – ಈ ರೀತಿಯ ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ವರನು ಒಂದು ಹಸು ಮತ್ತು ಎಮ್ಮೆಯನ್ನು ವಧುವಿನ ತಂದೆಗೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ತಂದೆ ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಮದುವೆ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ವರನು ಮತ್ತು ವಧು ಕುಟುಂಬ ಜೀವನದ ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಶಪಥ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

೫.ಪ್ರಜಾಪತ್ಯ ಮದುವೆ –ಈ ರೀತಿಯ ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಂತ್ರಗಳ (ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ) ವಿನಿಮಯ ಮೂಲಕ ವಧು ವರನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆ. ಮದುವೆಯ ಈ ರೂಪ ಸಂಪ್ರದಾಯಬದ್ಧ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

೬.ಗಾಂಧರ್ವ ವಿವಾಹ- ಹೆಣ್ಣು-ಗಂಡು ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ, ಮನಃಸಾಕ್ಷಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಆಗುವ ಮದುವೆ.

೭.ಪೈಶಾಚ ವಿವಾಹ – ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕದ್ದು ಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಮದುವೆಯಾಗುವುದು.

೮.ಆಸುರ ವಿವಾಹ – ಹೆಣ್ಣಿನ ತಂದೆ ತಾಯಿ, ಬಂಧುಗಳಿಗೆ ಹಣ ಕೊಟ್ಟು ವಿವಾಹವಾಗುವುದು.

ಧನ್ಯವಾದಗಳು.